Ngoài các loại trái cây quen thuộc mọi người thường ăn trong ngày tết Đoan Ngọ thì còn có rất nhiều các món ăn không thể thiếu được trong ngày này. Một trong số đó có thể kể tới như là:
Bánh ú nước tro
Bánh ú nước tro là món ăn truyền thống trong ngày tết Đoan Ngọ của
người dân miền Nam. Chiếc bánh có hình chóp, to bằng nắm tay người lớn,
bên ngoài gói lá. Bánh được bán nhiều trong các ngôi chợ vào những ngày
này.
Để làm bánh tro, đầu tiên lấy rơm nếp đốt lấy tro, hòa với nước cho tan
và để lắng. Chắt lấy phần nước trong đem ngâm với gạo nếp. Không nên
ngâm quá lâu để tránh mùi nồng của bánh, thường chỉ nên ngâm trong
khoảng từ nửa ngày đến một ngày. Nếp ngâm xong, vớt ra xả lại bằng nước
sạch, để ráo. Nhân bánh thường bằng đậu xanh hoặc không nhân. Đậu xanh
ngâm qua đêm cho nở, nấu chín và tán nhuyễn với đường cát.
Lá để gói bánh trong truyền thống là lá tre, ngày nay, một số nơi người
ta dùng lá chuối để thay cho lá tre. Cuốn một đầu lá thành hình chiếc
phễu, cho vào một ít nếp, nhân, bên trên thêm một lớp nếp nữa và gói lại
thành một hình tam giác cho thật kín, dùng dây chuối buộc chặt bên
ngoài. Xếp bánh vào nồi và đem luộc, khi bánh chín, vớt ra ngâm vào nước
lạnh cho bánh nguội, sau đó buộc bánh thành từng chùm vào trên lên sàn
cho bánh nhanh khô lá. Bánh thường để cúng và làm quà cho người thân
trong gia đình vào ngày tết Đoan Ngọ.
Cơm rượu
Giống như bánh ú nước tro, cơm rượu cũng là món ăn không thể thiếu
trong ngày mồng 5 tháng 5 âm lịch. Theo quan niệm của dân gian, trong
bụng chúng ta thường chứa rất nhiều các loại ký sinh gây hại, trong ngày
tết Đoan Ngọ, các loại ký sinh thường ngoi lên nên chúng ta phải ăn
thức ăn có vị chua vào để diệt chúng. Chính vì vậy nên dù có khác nhau
về cách chế biến thì cơm rượu là món ăn phổ biến từ Nam ra Bắc trong
ngày này.
Không như cơm rượu của miền Bắc thường rời, cơm rượu miền Trung ép
thành từng khối thì cơm rượu miền Nam được vo thành viên tròn. Món ăn có
nước tiết ra, pha thêm đường nên có vị ngọt đúng chất miền Nam. Cơm
rượu được chế biến như nấu xôi. Gạo nếp sau khi chín, trải đều ra mâm
hay khuôn và để hơi nguội, không được quá nóng men rượu sẽ bị chết không
lên men.
Dùng một cái đồ rây lỗ nhỏ, cho men rượu đã giã mịn vào và rây một lớp
men lên bề mặt xôi. Tiếp tục lật ngược bề mặt xôi bên dưới, rây một lớp
men mỏng. Sự kết hợp giữa xôi nếp và men trong quá trình ủ đã tạo ra
hương vị thơm ngọt, chất đường tăng lên làm cho tính chất bổ dưỡng của
món này cũng tăng lên. Cơm rượu có tác dụng rất tốt cho sức khỏe, làm ấm
cơ thể, trừ đàm, thăng khí giúp tinh thần vui vẻ, phấn chấn.
Chè trôi nước
Ngoài bánh ú nước tro, cơm rượu thì chè trôi nước là món ăn không thể
thiếu trong ngày này. Từng viên chè tròn làm bằng bột nếp trắng, bên
trong có nhân đậu xanh, ăn cùng với nước cốt dừa có vị béo và rất nổi
tiếng ở miền Nam, gần giống với bánh trôi của người miền Bắc.
Để nấu món chè trôi nước ngọt ngào, thoảng hương thơm ngan ngát của
gừng già, béo ngậy của nước cốt dừa, không đòi hỏi nhiều công đoạn vất
vả, nhọc nhằn, nhưng lại cần sự khéo léo và tinh tế của người làm bếp. Nguyên
liệu chính là bột nếp và nhân đậu xanh. Bột được nhồi cho đến khi dẻo
và mềm, khi nặn viên trôi nước, lấy một lượng nếp vừa đủ đặt trong lòng
bàn tay rồi dàn mỏng ra, bỏ nhân đậu vào giữa, gói tròn lại và vo trong
lòng bàn tay sao cho thật tròn trịa.
Khi nấu chè, cho một ít gừng già giã nhỏ và ít muối cho món chè ngọt thanh, ngát hương thơm và ấm nóng. Vị
béo và ngọt bùi hòa hợp với nhau cùng với vị cay ấm của gừng trong nước
đường và vị thơm nồng của vừng phía trên. Cắn một miếng bột, sau vị dẻo
thơm của nếp là vị bùi bùi của nhân đậu. Húp một muỗng nước để cảm nhận
vị ngọt ngào của đường, ấm nóng của gừng, vị béo của nước cốt dừa và
thơm lừng của những hạt vừng bé nhỏ lan trên đầu lưỡi.
Đăng nhận xét